اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و روغن دو رقم آفتابگردان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران

2 دپارتمان زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

3 دانشگاه آزاد واحد جیرفت، جیرفت، ایران

4 دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، گرگان، ایران

5 دانشگاه آزاد اسلامی واحد منوجان، منوجان، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر تنش در شرایط متفاوت رطوبتی در ارقام آفتابگردان و تعیین مناسب‌ترین شاخص عکس‌العمل آفتابگردان در برابر خشکی آزمایشی بصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی خرم آباد در سال زراعی 1392 اجرا شد. فاکتور اصلی آزمایش، تنش خشکی در 4 سطح شامل آبیاری در 35، 50، 75 و 100 درصد آب قابل استفاده خاک و فاکتور فرعی رقم در دو سطح شامل: رکورد و آلستر بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش خشکی بر ارتفاع بوته، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل و عملکرد روغن تحت تأثیر قرار گرفت. در شرایط تنش آبیاری در 75 درصد آب قابل استفاده خاک، قطر طبق، ارتفاع بوته و تعداد دانه به طور معنی داری کاهش یافت، که این در نهایت سبب کاهش عملکرد دانه شد. تاثیر تنش آبی بر وزن هزار دانه و درصد روغن معنی دار نبود. اثر رقم بر ارتفاع، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل و عملکرد روغن معنی دار بود، اما رقم بر درصد روغن، قطر طبق و تعداد دانه در طبق تاًثیر معنی داری نداشت. بیشترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب با میانگین‌های 22/2405 و 6/12743 کیلوگرم در هکتار از رقم رکورد حاصل شد. این آزمایش نشان داد گرچه خصوصیات مختلف ارقام مورد بررسی تحت تاًثیر تنش قرار می‌گیرند، اما رقم رکورد دارای پتانسیل بیشتری جهت عملکرد بالاتر در منطقه سیستان نسبت به رقم آلستر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effects of drought stress on grain and oil yield of two cultivars of sunflower

نویسندگان [English]

  • Parviz Yadollahi 1
  • Mohammad Reza Asgharipour 2
  • Hashem Marvaneh 3
  • Noralah Kheiri 4
  • Ayub Amiri 5
1 Islamic Azad University - Shahrekord Branch, Shahrekord, Iran
2 Department of Agronomy, College of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
3 Islamic Azad University - Jiroft Branch, Jiroft, Iran
4 Islamic Azad University - Gorgan Branch, Gorgan, Iran
5 Islamic Azad University - Manoujan Branch, Manoujan, Iran
چکیده [English]

An experiment was conducted to examine the effects of drought stress on two cultivars of sunflower as split plot randomized complete block design at Agricultural Research Center of Khorramabad during 2013 with three replications. Treatments were irrigation at depletion of 25, 50, 75 and 100 available soil water comprising main-plots and two cultivars of sunflower (Record and Alster) as subplots. Drought affected head diameter, grain number per head, 1000 grain weight, core percentage of grain, grain and oil yield and harvest index. Grain yield of Record and Alster at no stress condition were 3359.10 and 3869.35  Kg/ha, respectively and oil yield was 1685.88 and 1818.10 Kg/ha, respectively. Grain yield of Record and Alster at the strongest drought decreased by 45.31 and 62.35%, respectively and oil yield decreased by 49.50 and 60.88 %, respectively. In addition to head diameter, 1000 grain weight and grain number per head significantly decreased at stress condition, led to grain yield decreasing. This results suggested that Alster at stress free condition and Record at stress condition has greater grain yield and drought resistance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultivar
  • Oil Plants
  • Partial Irrigation
  • Yields