%0 Journal Article %T تأثیر مالچ مواد آلی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی سورگوم علوفه‌ای (Sorghum bicolor L.) در پاسخ به رژیم‌های مختلف آبیاری %J تحقیقات علوم زراعی در مناطق خشک %I دانشگاه زابل %Z 2423-611X %A قنبری, مجید %A مختصی بیدگلی, علی %A زنگانه, زینب %A منصور قناعی پاشاکی, کامران %D 2021 %\ 07/23/2021 %V 3 %N 1 %P 77-95 %! تأثیر مالچ مواد آلی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی سورگوم علوفه‌ای (Sorghum bicolor L.) در پاسخ به رژیم‌های مختلف آبیاری %K آنتی اکسیدان %K بهره‌وری آب %K ذرت خوشه‌ای %K علف هرز %K کم‌آبی %R 10.22034/csrar.2021.269538.1082 %X این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد مالچ حاصل از باقی‌مانده مواد آلی موجود در پهنه جنگل، ‌مزارع برنج، باغات چای و بادام زمینی و کمبود آب آبیاری بر خصوصیات مختلف مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی سورگوم علوفه‌ای در شرایط مزرعه انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال 1397 در مزارع منتخب تحقیقاتی منطقه دیلمان شهرستان سیاهکل زیر نظر گروه زراعت دانشگاه تربیت مدرس و کارشناسان ترویج جهادکشاورزی لاهیجان اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل سه سطح تنش کمبود آب بر اساس آبیاری 15، 30 و 45 درصد کم‌تر از ظرفیت زراعی و شش سطح مالچ آلی شامل بدون مالچ، مالچ کلش برنج، مالچ پوسته شلتوک برنج، مالچ پیله بادام‌زمینی، مالچ ضایعات چای و مالچ خاکبرگ بودند. نتایج نشان داد در شرایط تنش متوسط، تیمارهای مالچ کلش برنج و پوسته شلتوک برنج، در عملکرد علوفه تر و سرعت فتوسنتز گیاه به‌ترتیب 39/13 و 26/65 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد. همچنین، در شرایط تنش شدید، مالچ‌های کلش برنج، پوسته شلتوک برنج و پیله بادام زمینی، میزان بهره‌وری اقتصادی آب و وزن خشک علف‌های هرز را به‌ترتیب 63/48، 55/21 و 46/40 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. کاربرد مالچ مواد آلی به‌ویژه کلش برنج، پوسته شلتوک برنج و پیله بادام زمینی به‌ترتیب موجب جلوگیری از کاهش 6/08، 13/70و 16/75 درصد عملکرد دانه نسبت به شاهد تحت شرایط تنش متوسط شد. به‌طورکلی، مالچ مواد آلی در افزایش عملکرد دانه و علوفه تر، سرعت فتوسنتر، فعالیت آنتی اکسیدان‌ها و بهره‌وری آب و همچنین کاهش میزان علف‌های هرز مزرعه در شرایط تنش از توانایی بالایی برخوردار بوده و سهم بسزایی در بهبود مقاومت به خشکی در گیاه سورگوم علوفه‌ای دارد. در نهایت، استفاده از مالچ مواد آلی در کشت سورگوم علوفه‌ای تحت شرایط تنش خشکی فصلی توصیه می‌گردد. %U https://cropscience.uoz.ac.ir/article_133831_33d822bab77d5831d47f0db8e63e725d.pdf