%0 Journal Article %T ارزیابی شاخص هیدرومدول آبیاری به‌منظور کاهش تأثیر تنش خشکی و مصرف بهینه آب در گیاهان عمده الگوی کشت اراضی دشت هنام %J تحقیقات علوم زراعی در مناطق خشک %I دانشگاه زابل %Z 2423-611X %A ملاح, سینا %A غالبی, سعید %A امداد, محمدرضا %A پناهی, مهدی %D 2021 %\ 07/23/2021 %V 3 %N 1 %P 15-24 %! ارزیابی شاخص هیدرومدول آبیاری به‌منظور کاهش تأثیر تنش خشکی و مصرف بهینه آب در گیاهان عمده الگوی کشت اراضی دشت هنام %K آمایش سرزمین %K تنش کم آبی %K عدالت آب %K مدیریت آبخیز %K مصرف آب کشاورزی %R 10.22034/csrar.2021.280267.1092 %X بهره‌برداری پایدار از منابع آب، شناخت شرایط موجود، نحوه تخصیص و بهره‌برداری از آب امری اجتناب‌ناپذیر است. به­­همین منظور، الگوی کشت و منابع آبی حدود 913 هکتار از اراضی آبی دشت هنام الشتر استان لرستان در سال 1396 با استفاده از پیمایش زمینی و تصاویر ماهواره­ای شناسایی شدند. همچنین، واحدهای هم­آب تفکیک و هیدرومدول آبیاری الگوی کشت هر واحد بر اساس راندمان آبیاری سطحی منطقه تعیین و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به­دست آمده از الگوی کشت نشان داد که گیاهان غالب منطقه را گندم و جو (444 هکتار)، یونجه و شبدر (153 هکتار) و چغندرقند (40 هکتار) تشکیل می­دهند. میانگین اطلاعات 15 ساله نشان داد که گیاهان یونجه و جو با حدود 11000 و 3900 متر مکعب آب در هکتار به­ترتیب بیشترین و کمترین نیاز آبیاری را در بین گیاهان الگوی کشت دارا بودند. تعداد 19 واحد هم­­آب تفکیک شد که متوسط سالانه هیدرومدول آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاهان در این اراضی 1/26 لیتر بر ثانیه در هکتار تعیین شد. همچنین، بر اساس برآورد حجم آب تحویلی و متوسط راندمان کاربرد آبیاری منطقه (30 درصد)، متوسط شاخص هیدرومدول واحدهای 19 ­گانه به­مقدار 0/86 لیتر بر ثانیه در هکتار تعیین شد. نتایج نشان دادند تعداد 12 واحد از واحدهای 19 گانه هم­آب، حجم آب تخصیص یافته آن بیشتر از هیدرومدول تعیین شده و در 7 واحد آن کمتر از هیدرومدول آبیاری است. با توجه به هیدرومدول آبیاری تعیین شده و حجم آب مصرفی گیاهان الگوی کشت، امکان افزایش عملکرد و کاهش تأثیر تنش خشکی ناشی از کم­آبیاری زیرحوضه فراهم شده و کارایی مصرف آب ارتقاء می­یابد. %U https://cropscience.uoz.ac.ir/article_133828_6f25d6577881446a020061b92138e150.pdf