TY - JOUR ID - 160214 TI - تأثیر کاربرد تعدیل‌کننده‌های تنش بر عملکرد دانه و اسانس زیره سبز در شرایط دیم و فاریاب JO - تحقیقات علوم زراعی در مناطق خشک JA - CSRAR LA - fa SN - 2423-611X AU - تیماچی, فریدون AU - آرمین, محمد AU - جامی معینی, متین AU - ابهری, عباس AD - دانشجوی دکتری زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران AD - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران AD - گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 4 IS - 2 SP - 421 EP - 435 KW - تنش خشکی KW - روش کاشت KW - گیاهان دارویی KW - محافظ‌های گیاهی KW - محلول پاشی DO - 10.22034/csrar.2022.298527.1116 N2 - تعدیل ­کننده ­های تنش یک روش ساده و کم ­هزینه برای کاهش اثرات تنش می­باشد. به منظور بررسی پاسخ عملکرد دانه و اسانس زیره سبز به محلول ­پاشی تعدیل­ کننده ­های تنش در شرایط دیم و فاریاب آزمایشی به صورت کرت ­های خرد شده در قالب طرح پایۀ بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه شخصی در شهرستان جغتای (خراسان رضوی) در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شرایط کشت در دو سطح دیم و فاریاب به عنوان فاکتور اصلی و نوع تعدیل ­کننده ­های تنش در چهار سطح شامل شاهد، گلایسین بتائین 1/5 مولار، برازینواستروئید 7-10 مولار و سدیم نیتروپروساید 3-10 مولار به عنوان فاکتور فرعی بود. برش­دهی اثر متقابل نوع تعدیل کننده در سطوح روش کاشت نشان داد که محلول­ پاشی با برازینواستروئید در شرایط فاریاب و دیم سبب افزایش تعداد چتر در بوته (150 و 137 درصد) تعداد دانه در بوته (85/5 و 41/7 درصد) و عملکرد دانه (57/9 و 44/8 درصد) در مقایسه با عدم محلول­ پاشی شد. تعداد شاخه جانبی و عملکرد اسانس در شرایط فاریاب تحت تأثیر نوع تعدیل ­کننده ­های تنش قرار گرفت و محلول ­پاشی با گلایسین بتائین بالاترین تعداد شاخه جانبی و محلول ­پاشی با برازینواستروئید بالاترین عملکرد اسانس را تولید کرد. محلول ­پاشی با برازینواستروئید در شرایط فاریاب درصد اسانس را 8/81 درصد کاهش داد. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد در زیره سبز، جهت حصول عملکرد دانه و اسانس مناسب باید کشت به صورت فاریاب انجام شود و مناسب­ترین تعدیل­ کننده ­ها برای به دست آوردن حداکثر عملکرد دانه و اسانس را می­توان به صورت برازینواستروئید> گلایسین بتائین> سدیم نیتروپروساید در نظر گرفت. UR - https://cropscience.uoz.ac.ir/article_160214.html L1 - https://cropscience.uoz.ac.ir/article_160214_edcbe5efa7749e118bbe6049502d7639.pdf ER -