TY - JOUR ID - 119078 TI - مقایسه ژنوتیپ‌های گندم نان متحمل به تنش کم‌آبی آخر فصل رشد با استفاده از شاخص‌های تحمل تنش JO - تحقیقات علوم زراعی در مناطق خشک JA - CSRAR LA - fa SN - 2423-611X AU - عبدی, آرزو AU - رضایی, محمد AU - عباسی, امین AU - جوانمرد, عبداله AU - نورآیین, مجتبی AU - حاتمی ملکی, حمید AD - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران AD - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 2 IS - 1 SP - 33 EP - 41 KW - شاخص‌ GMP KW - شاخص STI KW - شاخص SSI KW - عملکرد KW - گندم نان DO - 10.22034/csrar.2020.119078 N2 - تنش کم‌آبی آخر فصل رشد از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید گندم در مناطق خشک و نیمه خشک از جمله ایران می‌باشد و یکی از راهکارهای مقابله با آن معرفی ارقام متحمل با شرایط تنش است. در این تحقیق، واکنش 15 ژنوتیپ آبی گندم نان پاییزه به تنش کم‌‌آبی آخر فصل رشد، با استفاده از شاخص‌های تحمل به تنش مورد بررسی قرار گرفت. ژنوتیپ‌های گندم نان به‌صورت جداگانه تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه و در سال 1395 ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه بر اساس شاخص‌های تحمل به تنش کم‌آبی بود. مقایسه میانگین ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد در شرایط نرمال و تنش و نیز شاخص‌های تحمل نشان داد که ژنوتیپ‌های Mihan و Nwau15/Attila//Shark/F4105W2.1 می‌توانند ژنوتیپ‌های مناسبی برای کشت در شرایط تنش کم‌آبی آخر فصل رشد باشند. گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس شاخص‌های تحمل مورد مطالعه، آنها را در 3 گروه مجزا قرار داد. در بین شاخص‌های مورد مطالعه، شاخص‌های GMP، STI، YSI و SSI به واسطه دارا بودن همبستگی معنی‌دار با عملکردهای محیطی، بهترین شاخص‌ها برای گزینش ارقام متحمل به تنش آخر فصل شناسایی شدند. نتایج پلات‌های سه‌بعدی نشان داد که ژنوتیپ‌های Zarrin و  Nwau15/Attila//Shark/F4105W2.1 از نظر شاخص‌های GMP، STI و SSI دارای بالاترین عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش بوده (گروه A) و می‌توانند در شرایط تنش رطوبتی آخر فصل رشد بکار گرفته شوند. UR - https://cropscience.uoz.ac.ir/article_119078.html L1 - https://cropscience.uoz.ac.ir/article_119078_c38cf752d5e95f5779ab02c69ddb2dec.pdf ER -